Η αφήγηση της μάνας μου για πόσο δύσκολη ήταν η ζωή τους εκείνα τα χρόνια, μου έδωσε μια καθαρή εικόνα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Είπε, λοιπόν, η μάνα μου στο τραπέζι που το 'φερε η κουβέντα, για τον κλήρο στον βάλτο που τους έλαχε.
Ήταν ένα κομμάτι γης που πήραν ως φτωχοί ακτήμονες στον αποστραγγισμένο βάλτο των Γιαννιτσών, 6 ώρες με τα πόδια από τη Βέροια (αφού το κάρο ήταν συχνά φορτωμένο και δεν ανέβαιναν πάνω, για να μην κουράσουν τα άλογα που τραβούσαν ζόρι στον λασπόδρομο).
Ο κλήρος τους (όπως όλοι οι κλήροι στον βάλτο), ήταν αρχικά γεμάτος βούρλα, φίδια και κεραμίδια από τις καλύβες των ανταρτών και των ψαράδων του βάλτου. (Δες "Τα μυστικά του Βάλτου", της Π. Δέλτα).
Τα κουνούπια "λεφούσι" και η ελονοσία στο φουλ. Οι θερμοκρασίες το καλοκαίρι έφταναν τους 45 βαθμούς και δεν είχαν ούτε μια σκιά να ξαποστάσουν, αφού δεν υπήρχα δέντρα. Έφτιαχναν σκιές με μαντήλες σε πασσάλους και κοιμόταν τα βράδια σε λακκούβες που έσκαβαν στο χώμα, για δροσιά. Έμεναν εκεί για πολύ καιρό, τρώγοντας πρόχειρα, μέχρι να τελειώσουν τις δουλειές, καθώς δεν ήταν εύκολο το πηγαινέλα.
Κάποιοι ακτήμονες δεν άντεξαν και τα παράτησαν. Αυτός ο κλήρος ήταν "για κακό, μια κατάρα", έλεγαν. Η οικογένεια της μάνας μου όμως δεν τα παράτησε. Έμειναν, το πάλεψαν, "μάτωσαν" και τα κατάφεραν! Το χωράφι άρχισε να αποδίδει και "ποτέ δεν πείνασαν, ούτε στην κατοχή" κατέληξε η μάνα μου.
Αυτή η ιστορία, λοιπόν, μου γέννησε την εξής εικόνα:
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν έχουν να κάνουν με χωράφια, αλλά με σχέσεις.
Ο κλήρος που μας τυχαίνει είναι οι δύσκολοι άνθρωποι, ο δύσκολος εαυτός μας, οι δυσκολίες με τους άλλους και με το εγώ μας. Όλα αυτά είναι χέρσα χωράφια που πρέπει να ξεχερσώσουμε, βαλτώματα να ξεβαλτώσουμε.
Δεν είναι εύκολο. Θέλει δουλειά, σκληρή. Όπως τότε, αν και αλλιώς. Τώρα θέλει σκάψιμο μέσα μας, ξεπάτωμα τις κακές ρίζες των σχέσεών μας, ξεδιάλυμα από κεραμίδια ερειπίων του παρελθόντος μας, αντοχή στις επιθέσεις των μολυσματικών συμπεριφορών, καλλιέργεια!
Ναι, καλλιέργεια εις βάθος, όργωμα των κακοτράχαλων τρόπων μας, επίμονο και επαναληπτικό.
Όπως οι ακτήμονες καλλιεργητές τα κατάφεραν με σκληρή δουλειά να βγάλουν στάρι, έτσι και εμείς. Δουλειά!