Η σύγχρονη κατάντια του ελληνικού έθνους και ποιες επιλογές μας μένουν.

Από όπου και να πιάσεις αυτό το λαό, λερώνεσαι. Κάθε μέρα κι ένα – τουλάχιστον – σκάνδαλο. Η Unicef, η ΜΚΟ Αλληλεγγύη, το κύκλωμα με τα αντικαρκινικά φάρμακα, το Γηροκομείο Αθηνών, ο Ερυθρός Σταυρός, κλπ κλπ. Ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό.Δεν μπορεί για όλα αυτά τα φαινόμενα να φταίει ο Τσίπρας. Ούτε ότι με τον Κυριάκο θα σταματήσουν.

Πρόκειται για συλλογική εξαχρείωση που δεν έχει να κάνει μόνο με κόμματα αλλά εξαπλώνεται σε όλες τις κατηγορίες, τάξεις και ομάδες. Ένας φίλος μου, στέλεχος φαρμακευτικής, μου εξήγησε ότι οι εταιρίες δεν μπορούσαν να προωθήσουν φάρμακα αν δεν λάδωναν τον καθένα γιατρό ξεχωριστά, κατ’ απαίτησή του. Ήταν οι ίδιοι οι γιατροί που παζάρευαν τη συνταγογραφία και αφού έκαναν ντηλ με την όποια φαρμακευτική, φλόμωναν τον κόσμο με τα φάρμακά της, συνταγογραφώντας ακόμα και για πεθαμένους. Μου είπε ότι δεν ήταν έτσι πάντα, αλλά το πράγμα ξέφυγε από ένα σημείο και μετά. (Όσο για τη Novartis, μου εξήγησε, ότι έκανε ότι έκαναν όλες οι εταιρίες, αλλά πιο επιθετικά.)

Ποιο είναι αυτό το σημείο από το οποίο και μετά «χάθηκε η μπάλα»; Κάποιοι το εντοπίζουν στο ’81, στην επικράτηση του ΠΑΣΟΚ. Τι συνέβη τότε; Ήταν πριν καλύτερα, με τη δεξιά, τη χούντα, τους εμφυλίους, τις μικρασιατικές καταστροφές, τους μεγαλο-ιδεατισμούς, τους αλληλοσπαραγμούς βασιλο-βενιζελικών, τους Μαυροκορδάτους και πάει λέγοντας;

Φαίνεται το κακό να διαπερνά όλη τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού έθνους (για να μην πιάσουμε την αρχαία). Τι συμβαίνει, λοιπόν; Είναι κάτι γενετικό;  Δεν μπορεί, διότι οι Έλληνες που φεύγουν έξω, σε προηγμένα κράτη, προκόβουν (οι περισσότεροι). Άρα, τι σκατά συμβαίνει σε αυτό το νότιο-ανατολικό άκρο της Ευρώπης; Μήπως φταίει αυτό ακριβώς, ότι είναι ένα νότιο-ανατολικό άκρο;

Η γεωγραφία παίζει σίγουρα ρόλο: με τους λαούς του Νότου πιο ανοργάνωτους (και ασύδοτους) από τους Βόρειους (που οφείλουν να οργανώνονται λόγω κλίματος).  Η θέση της Ελλάδας, επιπλέον, στα ανατολικά, σε επαφή με τον ανατολίτικο σκοταδισμό (είτε τον σλάβικο είτε τον μουσουλμανικό) και σε διαρκή προστριβή με την Τουρκία είναι μια ακόμα ατυχής παράμετρος.

Η ιστορία της χώρας παίζει επίσης μεγάλο ρόλο: με τον ένδοξο αρχαιοελληνικό κόσμο και την κατάπτωσή του (μετά τον πελοποννησιακό πόλεμο), με τον βυζαντινικό δογματισμό της ορθοδοξίας, με την μακρόχρονη οθωμανοκρατία, με το μπάσταρδο κράτος που προέκυψε μετά την υποβοηθούμενη ελληνική επανάσταση και με τις παθογένειες του νεοσύστατου έθνους (που διαφωτίζει εξαιρετικά ο Π. Κονδύλης στο βιβλιαράκι του για τις Αίτια της παρακμής).

Όλα αυτά παίζουν ρόλο, αλλά δεν αρκούν να εξηγήσουν αυτό που βλέπουμε σήμερα. Η σημερινή εξαχρείωση έχει κάτι ξεχωριστό.  Πρόκειται για μια γενικευμένη ανηθικότητα που τίποτε δεν την σταματά. Αυτό την κάνει επιθετική, άγρια και αμετανόητη.

Τα μέσα ενημέρωσης έχουν παραδοθεί σε μαφιόζους που φτάνουν να μπουκάρουν με πιστόλια στα γήπεδα, οι δικαστικοί εξελίσσονται σε μια συντεχνία που κοιτάζει ξεδιάντροπα την πάρτη της, οι παπάδες παραληρούν αθεόφοβα ρατσιστικά κηρύγματα, οι μπαχαλάκηδες καίνε ατιμώρητοι, τα πανεπιστήμια είναι «μπουρδέλα», οι Ποντιακοί και άλλοι "εθνικοί σύλλογοι" φιλοξενούν φασίστες που καίνε και δέρνουν απροκάλυπτα, επιτίθενται στον Μπουτάρη μέρα μεσημέρι, τα κόμματα τσακώνονται για τη δική του βία το καθένα και κάνουν μικροπολιτική πάνω σε μια χώρα που σπαράσσετα. Ένα χάος.

Η μόνη δύναμη ελέγχου που προσπαθεί να ελέγξει αυτό το χάος και να το βάλει σε μια κάποια τάξη είναι εξωτερική και οικονομική, με επιβεβλημένα μνημόνια υπό την απειλή της χρεωκοπίας. (Ακόμα και αυτά παραβιάζονται συστηματικά, αλλά οι αριθμοί είναι αμείλικτοι).

Μπορεί όμως τα οικονομικά μέτρα να μας γλυτώσουν από αυτή την κατρακύλα; Είναι κατάπτωση που οφείλεται στην οικονομία (για να αντιμετωπιστεί οικονομο-λογικά) ή μήπως τα οικονομικά μεγέθη δεν είναι παρά δείχτες μιας βαθύτερης κρίσης, και ποια είναι αυτή;

Αν προσέξουμε καλύτερα τα δεδομένα της κρίσης στη καθημερινή τους εκδήλωση, θα δούμε ότι εδράζεται σε άτομα που δρουν χωρίς αναστολή, εν ονόματι του ατομικού τους συμφέροντος και μιας περιορισμένης κοινωνικής αντίληψης (περιορισμένης στην οικογένειά τους, το σόι τους, τους κολλητούς τους, τη σέχτα τους, την αγέλη τους).

Ο χριστιανισμός που έλεγχε τις πράξεις των ατόμων με τη δική του ηθική αξιολόγηση (τις θεολογικές τιμωρίες και ανταμοιβές) δεν έχει καμία ισχύ σήμερα. Είναι ένας μουμιοποιημένος θεσμός σε μια επαναλαμβανόμενη παράσταση μαριονέτας, όπου όλοι υποκρίνονται τους πιστούς, αλλά κανείς πραγματικά δεν πιστεύει, εκτός από ελάχιστους (κυρίως ηλικιωμένους). Το τιμωρητικό του σύστημα  δεν πτοεί πλέον κανένα. Ούτε κανείς όμως έχει το θάρρος να πει την αλήθεια ότι δεν πιστεύει και να αναλάβει την ευθύνη των πράξεών του. Όλοι το παίζουν Χριστιανοί, αποφεύγοντας έτσι την ατομική ευθύνη, τη στιγμή που φέρονται εντελώς ατομιστικά, αφού δεν φοβούνται τιμωρία, ούτε περιμένουν θεϊκή ανταμοιβή.

Το ίδιο συμβαίνει με το σοσιαλισμό. Από τον Παπανδρέου και μετά, που τον χρησιμοποίησε για την εγκαθίδρυση της πασοκικής ηγεμονοκρατίας του, ο σοσιαλισμός έγινε στάχτη στα μάτια για έναν ξετσίπωτο κομματικό φεουδαλισμό, όπως κάνει τώρα εκκωφαντικά η παρέα του Τσίπρα.

Η κατάρρευση των συλλογικών ιδεολογιών του χριστιανισμού και του σοσιαλισμού συνέβη παντού στην Ευρώπη, αλλά στην Ελλάδα αποκρύβεται, επιτρέποντας τα άτομα να τις επικαλούνται για να αποφύγουν τις ευθύνες τους, τη στιγμή που φέρονται εντελώς ανεύθυνα και παντελώς αχρεία.

Εδώ ακριβώς εντοπίζω την «καρδιά» της κρίσης, στην ιδιαίτερη νέο-ελληνική εκδοχή της. Μόνο μια ανοιχτή επίθεση σε αυτό το συλλογικό ψέμα θα μπορούσε να θίξει τη ρίζα του προβλήματος.  Ποιος όμως θα την κάνει;

Είμαστε λίγοι και ανίσχυροι σε αυτήν την επικράτεια του ψεύδους, όσοι από εμάς την αντιλαμβάνονται. Πολλοί έχουμε φύγει έξω, διωγμένοι από αυτήν. Μπορούμε να την αγνοήσουμε, να ρίξουμε μαύρη πέτρα πίσω και να ριζώσουμε αλλού. Είναι μια επιλογή.

Κάποιοι, όμως, ακόμη παιδευόμαστε, μαζί με τους «δικούς μας» στην Ελλάδα. Η επιλογή  που μας απομένει είναι να συνασπιστούμε και να φτιάξουμε δικές μας νησίδες μέσα σε αυτό τον ωκεανό παραλογισμού, για να μη τρελαθούμε εντελώς και να διασώσουμε όση ικμάδα πνεύματος έχει απομείνει σ αυτόν τον τόπο.

ΥΓ. Μια τέτοια νησίδα θα μπορούσε να γίνει το group «Ανάμεσα» ή κάποιο άλλο σχήμα. Όποιο και νάναι, είναι σημαντικό να υπάρξει. Σημαντικό για την ίδια μας την ύπαρξη, εφόσον είναι ακόμη συνδεδεμένη με κάποιο τρόπο με αυτή τη χώρα.