Wednesday, June 18, 2025

Ασύμμετρα χτυπήματα, καθαρό κακό.

Αυτό που έκανε η Χαμάς στις 7. Οκτωβρίου δεν δικαιολογείται από καμία ιστορία καταπίεσης των Παλαιστινίων. Αυτό που έκανε (και κάνει) το Ισραήλ στη Γάζα δεν δικαιολογείται από τις 7. Οκτωβρίου. Αμφότερα είναι ασύμμετρα χτυπήματα υπερβάλουσας βίας. Ο καθένας έχει να λέει για τον άλλο που τον προκάλεσε, όμως η ασυμμετρία της αντίδρασης δεν χωράει καμία δικαιολογία. Μοιάζει με βιασμό γυναίκας επειδή προκάλεσε. Καθαρό παράδειγμα η επίθεση των Ρώσων στην Ουκρανία.
Πάντα υπάρχουν αιτίες ερεθισμού κάποιας αντίδρασης, όμως όταν αυτή υπερβαίνει την αλληλουχία αίτιου αιτιατού εισάγει την καθαρή βία κι αποτελεί ξεκάθαρο κακό που πρέπει να καταδικάζεται απερίφραστα.
Πώς όμως μπορούμε να μετράμε αυτήν την αλληλουχία αίτιου αιτιατού και να ξέρουμε πότε παραβιάζεται; Νομίζω ότι δεν είναι ακριβώς δική μας επιλογή. Αποτελεί μάλλον αισθητικό (και αισθητηριακό) φαινόμενο. Συνωνυμεί τη συμμετρία της φύσης και των άστρων. Αυτή μας διακατέχει γιατί κυβερνά τα πάντα ως ρυθμιστής της κοσμικού γίγνεσθαι, που γέννησε και εμάς. Οτιδήποτε παραβιάζει τη συμμετρία δράσης αντίδρασης που ρυθμίζει τον κόσμο μας είναι απόκοσμο, ξένο, εχθρικό. Το νιώθουμε ενστικτωδώς. Το βλέπω στα παιδιά. Μου το δείχνει καθημερινά η μικρή μου κόρη.
Οι αλλοιώσεις που υφιστάμεθα στην πορεία μπορεί να φθείρουν αυτήν την αίσθηση και να φτάνουμε στο σημείο να δικαιολογούμε την εισβολή στην Ουκρανία, την 7. Οκτωβρίου και την ισοπέδωση της Γάζας. Όσοι, όμως, έχουμε ακόμα "σώας τας φρένας" πρέπει να κρατήσουμε ψηλά όσο μπορούμε τον "χρυσού κανόνα" του μέτρου των πραγμάτων, εν ονόματι της ίδιας της ύπαρξής μας.

Saturday, June 14, 2025

το ιδεατό του ζεύγους

Πιστεύω ότι υπάρχει μέσα μας ένα ιδεατό του έρωτα, του ζεύγους, της οικογένειας, βάσει του οποίου μετράμε την απόκλισή μας στην πράξη. Όταν συμβαίνει ιδέα και πράξη να ταυτίζονται, νιώθουμε ευτυχείς. Η ευτυχία (ή ευφορία, όπως προτιμώ να λέω) είναι η ψυχολογική επικύρωση της ταύτισής μας, ενώ η δυσφορία δείχνει την απόκλισή μας. Δεν ξέρω πώς ακριβώς προκύπτει αυτό το ιδεατό, αλλά δεν νομίζω ότι είναι εμπειρικό. Βλέπεις παιδιά από διαλυμένες οικογένειες και δυστυχισμένους γάμους να μεγαλώνουν και να ζητούν το μερίδιό τους στη "γαμήλια ευτυχία" όπως όλοι. Όχι ότι ο "γάμος" είναι υποχρεωτικό ζητούμενο για όλους, αλλά όταν εμπλεκόμαστε σε γαμήλιες σχέσεις έρωτα, ζευγαρώματος και οικογένειας, τότε ενεργοποιείται το ανάλογο ιδεατό τους.

Wednesday, June 4, 2025

Ισοσταθμιστική σκέψη

Έχω παρατηρήσει τις σκέψεις μου να αντιδρούν σε όσα μου συμβαίνουν με έναν τρόπο ισοσταθμιστικό, αλλάζοντας κάθε φορά σχήμα έτσι που να έρχομαι στα ίσα. Τις νιώθω να ρέουν μέσα μου όπως το υγρό στο αλφάδι των οικοδόμων, που λέγετε και spirit level στα αγγλικά (γιατί το υγρό είναι οινοπνευματώδες). Εγώ νιώθω το spirit σαν το πνεύμα μέσα μου που κρατάει το level μου σταθερό, κινούμενο και παίρνοντας σχήματα ανάλογα με τα περιστατικά. Αλλάζω απόψεις για μένα, τον κόσμο και τη στάση που πρέπει να κρατήσω για να μένω στα ίσα. Αυτή η ισοσταθμιστική λειτουργία της σκέψης είναι πιο καθοριστική από αυτά που σκέφτομαι τελικά. Αυτά αλλάζουν. Αυτή μένει σταθερή. Είναι η διανοητική σταθερά μου. Όπως και όλων φαντάζομαι. Ανεξάρτητα από το τι σκέφτεται ο καθένας, το σκέφτεται για να ισοσταθμιστεί μέσα του.