Avatar

 Οι εικονικοί κόσμοι που μας υπόσχονται τα ψηφιακά μονοπώλια των Αμερικάνων κροίσων της τεχνολογίας δεν θα μας γλυτώσουν από την κατάρρευση των οικοσυστημάτων του πραγματικού μας κόσμου. (Διάβασε εδώ). Αυτοί το ξέρουν πολύ καλά, γι' αυτό τα έχουν δώσει όλα για να την κάνουν στο διάστημα, αντί να τα δώσουν σε αυτή τη γη, για να περισωθεί ό,τι μπορεί. Φαντασιώνονται ουράνιες σωτηρίες, αφού τους ανεβάσαμε εμείς στα ουράνια. Επείγει να τους προσγειώσουμε, αφού γειωθούμε πρώτα εμείς και αναλάβουμε την ευθύνη της παρουσίας μας σε αυτή τη γη, αντί να κρυβόμαστε πίσω από avatar.

τα όρια της επιστήμης και οι υπερβολές των αρνητών της

Προφανώς η επιστήμη δεν μπορεί να αναχθεί σε κοσμοθεωρία που να μας καλύπτει,  καθώς καταπιάνεται μόνο με τη μετρήσιμη πλευρά του κόσμου. Υπάρχει το αμέτρητο και απροσδιόριστο, ασύλληπτο μυστήριο της ύπαρξης, το οποίο νιώθουμε όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του. 

Άλλοι το νιώθουν σαν καθαρό αίσθημα ρευστότητας και μετεωρισμού ανάμεσα στην ύπαρξη και στην ανυπαρξία, που τους κάνει να στέκουν βουβοί και κατανυκτικοί στις μετέωρες στιγμές τους. 

Άλλοι το εισπράττουν και εκφράζουν μέσα από ρευστο-ποιητικές συ-στάσεις (ποίηση, μέθη, τραγούδια, χορό, τέχνες, αγκαλιές, έρωτες, γέλια, κλάματα, γαμήσια, κλπ.). 

Άλλοι το αναμασούν μέσω των παραδοσιακών θρησκειών ή ενστερνίζονται νέες μυθολογίες, που νανουρίζουν τη συνείδησή τους,  σαν μικρά παιδιά. Μέρος αυτών είναι και οι συνωμοσιολόγοι, που τόσο μας απασχολούν σήμερα. 

Το πρόβλημα με τους συνωμοσιολόγους θρησκόληπτους και μυθομανείς αρνητές της επιστήμης (όπως τώρα οι αρνητές των εμβολίων) είναι ότι αμφισβητούν μετρήσιμα μεγέθη. Η έφεσή τους στο μυστήριο είναι τόσο άμετρη που τους βγάζει εκτός της προσδιορίσιμης και μετρήσιμης πλευράς αυτού το κόσμου, με κίνδυνο να βρεθούν στον «άλλο κόσμο».  Μια φυσική κατάληξη όσων αμφισβητούν τη Φυσική.

αυτιστικό σινεμά αντί ποιητικό

Υπάρχει και μια άλλη κατηγορία ταινιών που θάλλουν στα φεστιβάλ, οι αυτιστικές ταινίες. Αυτές μοιάζουν με τις ποιητικές στο ότι ακολουθούν και οι δυο μία ασυνήθιστη αφηγηματική γραφή, κάπως παράξενη. 

Η διαφορά είναι ότι οι ποιητικές συλλαμβάνουν την παραξενιά του κόσμου αυτού καθαυτού, την εγγενή ρευστότητά του, που για να την αποδώσουν, ρευστοποιούν και τα αφηγηματικά τους σχήματα. Αυτός ο τρόπος μπορεί να φαίνεται ακατανόητος για όσους δυσκολεύονται να δουν έξω από σχήματα, αλλά οι ποιητικές ταινίες δεν το κάνουν επίτηδες. Δεν επιδιώκουν τη δυσκολία για να δείχνουν δήθεν και τάχα μου γεμάτες νοήματα που δεν συλλαμβάνουν οι απλοί θεατές, εκτός από τους μυημένους των φεστιβάλ και τις κριτικές επιτροπές τους.

Από την άλλη, οι αυτιστικές ταινίες είναι παράξενες και ακατανόητες γιατί οι δημιουργοί τους διακατέχονται από έναν καλλιτεχνικό αυτισμό που τους εμποδίζει να πουν μια ιστορία που να έχει ενδιαφέρον και να βγάζει νόημα. Το παράξενο της γραφής τους δεν πηγάζει από την σύνδεσή τους με την παραξενιά του κόσμου αλλά από την αποσύνδεσή τους από τον κόσμο. Ζουν σε ένα αυτοαναφορικό περιβάλλον γεμάτο δικές  τους σινεφίλ αναφορές. Αυτοί μπορεί να πιστεύουν ότι οι ανοίκειες συνθέσεις τους είναι γεμάτες νοήματα, μάλιστα ασύλληπτα και μεγαλοφυή, όταν μαζί με τον αυτισμό έχουμε και ναρκισσισμό. Αυτό που μπορεί να κάνει ανεξέλεγκτο τον ναρκισσισμό τους είναι η επιβράβευσή τους ως ποιητικών ταινιών.   

Πίστευα ότι οι ιθύνοντες είχαν πάρει κάπου χαμπάρι τη διαφορά, αλλά από ότι βλέπω αργεί ακόμη.

νέος

βρέθηκα στην πόλη μου 

ξανά 

θυμήθηκα νέος 

δεν είχα άλλο στόχο 

από το να ζω

το καθοριστικό 20%

Συνάντησα κάποια ωραία άτομα από Ρωσία και διαπίστωσα από κοντά ότι  - και φυσικά - υπάρχουν και εκεί, όπως παντού, άνθρωποι με κριτική σκέψη, πολιτική συνείδηση και κοινωνική/περιβαλλοντική ευαισθησία, που τους διαφοροποιεί εντελώς από τυραννικά και άλλα καθεστώτα σκοταδισμού. Καθεστώτα κάθε είδους που βασίζονται στον φόβο των πολλών για να καρπώνονται οι λίγοι πλούτη και προνόμια. 

(Όπως έχουμε εμείς εδώ, για παράδειγμα, το καθεστώς του εναγκαλισμού κράτους και Εκκλησίας ή αυτό του δεσμευμένου Τύπου ). 

Αυτό που καθορίζει τις κοινωνίες είναι αν αυτοί οι άνθρωποι -  που πάντα υπάρχουν και κατά υπολογισμούς αποτελούν ένα 20% του πληθυσμού - καταφέρνουν να ενεργοποιηθούν  και να διαμορφώσουν τις εξελίξεις ή μένουν  παθητικοί, διαλυμένοι, φοβισμένοι και αδύναμοι να φέρουν αλλαγές.

δραματουργικός παλιμπαιδισμός

Μετά από κάποιες ταινίες που είδα που προβάλλουν για πολλοστή φορά τη μιζέρια του κόσμου - λες και δεν υπάρχει τίποτα άλλο να δούμε ή να ελπίσουμε - αναρωτήθηκα ξανά για αυτή την εμμονή των καλλιτεχνών στο κακό. Πέρα από την δραματουργική ευκολία που δίνει και την εύκολη πρόκληση, πέρα από τον παρωχημένο αρνητισμό στην και καλά μικροαστική κοινωνία που αναμασαει η τέχνη από τον 19ο αιώνα και συνεχίζει να τον πουλάει σαν μοντέρνο, πέρα από τον εγγενή σαδομαζοχισμό του καλλιτέχνη σαν το παιδί που δεν το παίζανε και τώρα θα σας δείξω εγώ, διακρίνω και μία άρνηση ενηλικίωσης. Ως ενήλικας καλείσαι να σταματήσεις τη γκρίνια και να κάνεις κάτι της προκοπής, να χτίσεις, να φτιάξεις, να λύσεις. Να παράγεις κάποια θέση, ξεπερνώντας την άρνηση. Να μη φοβάσαι και να δείξεις τόλμη. Να μη βλέπεις τον κόσμο σαν απειλή αλλά σαν ευκαιρία δράσης. Αυτό λοιπόν φαίνεται να λείπει δραματικά από το σινεμά που δείχνει κολλημένο σε έναν δραματουργικό παλιμπαιδισμό.

Κάποιος να με ακούει

Είναι τόσο σημαντικό να έχεις έναν άνθρωπο έμπιστο, να του λες αφιλτράριστα τα προβλήματά σου χωρίς να τα φιλτράρει αυτός με τα δικά του. Έτσι μπορείς να έχεις μια καθαρή εικόνα τί σού συμβαίνει. Είναι όμως τόσο σπάνιο να τον βρεις. Γι αυτό γίνονται αναγκαίοι οι επαγγελματίες που σε ακούνε επ' αμοιβή. 

Στη βάση είναι πολύ απλό. 

Χρειαζόμαστε κάποιον να εξωτερικευόμαστε, να βγαίνουμε έξω από εμάς, να αποστασιοποιούμαστε και έτσι να διακρίνουμε καλύτερα τί μας συμβαίνει. Είναι σαν να αντικειμενικοποιούμε το υποκειμενικό μας και να ελαφρύνουμε το βάρος του. Ανυψωνόμαστε, κατά κάποιο τρόπο, κι έχουμε μια εποπτεία από ψηλά στα παθήματά μας, που μικραίνει το μεγέθος τους. 

Ο άλλος μας βοηθάει απλά ακούγοντάς μας, σαν τρίτος. Όχι σαν ένα άλλο εγώ που στρέφει τη κουβέντα στον εαυτό του. Έτσι μας τραβάει ξανά προς τα κάτω, μας χώνει πάλι μες στο πρόβλημα, το δικό του. 

Αυτή η σχέση είναι από τις πιο σημαντικές στη ζωή αλλά δεν τις έχουμε δώσει την ανάλογη προσοχή, νομίζω.

οι κακόψυχοι γέροι και οι γιατροί τους

Βλέπω κάτι κακόψυχους γέρους και αναρωτιέμαι τι κουράγιο πρέπει να έχουν οι γιατροί που τους φροντίζουν, και τότε  συνειδητοποιώ ότι τους αντιμετωπίζουν σαν σώματα χωρίς ψυχή. Καθαρά επιστημονικά. Ζωώδεις οργανισμοί με κόκαλα αίμα και σάρκα σε φάση αποσύνθεσης. Δεν έχουν άλλη επιλογή.

σκύλος και γάτα

Ο σκύλος και η γάτα είναι τα πιο ανθρωπό-φιλα ζώα. Η διαφορά τους είναι ότι η μεν γάτα χρησιμοποιεί τον άνθρωπο ενώ ο σκύλος τρελαίνεται να χρησιμοποιείται από αυτόν. Για μια σφαιρική αντίληψη του κόσμου θα έπρεπε να έχουμε σπίτι μας και τα δύο.

μοναχικές φωνές

Σε μια χώρα αποσυνδεδεμένη από το διεθνές γίγνεσθαι και κλεισμένη στις δικές της εμμονές, όπως η Ελλάδα, το πολιτιστικό της προϊόν (και όχι μόνο) είναι ανάλογο. Καμιά νέα θέαση του κόσμου. Χιλιοειπωμένα πράγματα. Βαριέσαι στα μισά. 

Μόνο κάποιες σπάνιες ατομικές περιπτώσεις, ευαίσθητων ψυχών και οξυδερκών μυαλών, ξεχωρίζουν. 

Ο πλούσιος εσωτερικός τους κόσμος τούς διαφοροποιεί από την περιβάλλουσα πνευματική ένδεια. Όταν δίνουν βάση σε αυτόν και τον καλλιεργούν,  μεγαλουργούν. Βέβαια, μπορεί να μη γίνει αντιληπτή η μοναδικότητά τους λόγω τής γενικότερης κατάστασης. Αξίζει όμως.

Αυτοί μόνο έχουν κάτι να πουν, αν ακούσεις τις μοναχικές φωνές τους μες στο πλήθος.