Thursday, October 10, 2019

Διαφορά φιλοσοφημένης και αφιλοσόφητης σφαίρας

Τι θα έκανε ένας Κούρδος φιλόσοφος της ΒΑ Συρίας ενώ θα γινόταν η επίθεση του τούρκικου στρατού στα μέρη του; Θα συστρατευόταν, προφανώς, με όλους τους συμπατριώτες του για να υπερασπιστεί την πατρίδα του. Αυτό, όμως, δεν τον κάνει φιλόσοφο. Είναι κάτι αυτονόητο το οποίο θα έκανε ο καθένας που δέχεται στρατιωτική επίθεση τέτοιας κλίμακας.
Ένας φιλόσοφος σε αυτή την κατάσταση, πέρα από την αυτονόητη άμυνα, θα αναζητούσε τα βαθύτερα αίτια της επίθεσης. Για να τα βρει, θα έπρεπε να παραμερίσει το αίσθημα προδοσίας από τους Αμερικάνους του Τραμπ, της πικρίας για το κατακερματισμένο κουρδικό έθνος, της οργής για το κυνικό παιχνίδι των μεγάλων δυνάμεων, του μίσους για τους Τούρκους, τους Σύριους του Άσαντ και όσους έχουν εγκληματήσει εναντίον του λαού του. Τέτοια αισθήματα και σκέψεις είναι κοινά σε όλους τους Κούρδους της περιοχής του.
Αυτός θα έπρεπε να κάνει ένα βήμα παραπέρα, να ξεπεράσει τον κουρδικό προσδιορισμό της σκέψης του και να σκεφτεί σαν φιλόσοφος όχι σαν Κούρδος (τη στιγμή μάλιστα που θα κινδύνευε επειδή ακριβώς ήταν Κούρδος).
Θα έπρεπε να αρθεί σε μια υπερεθνική διανόηση της εν λόγω κατάστασης, να τη σκεφτεί με ανθρωπολογικούς όρους, για να διαγνώσει τα βαθύτερα αίτια της ανθρώπινης επιθετικότητας, με αφορμή την συγκεκριμένη, βάρβαρη, εκδήλωσή της. Τα συμπεράσματα που θα έβγαζε θα έπρεπε να ισχύουν ανεξάρτητα από την ειδική περίπτωση βαρβαρότητας και να έχουν γενική ισχύ, αλλιώς δεν θα ήταν φιλοσοφικά και φιλοσοφημένα.
Οι Τούρκοι, οι Έλληνες, οι Κούρδοι, οι Αλβανοί, κλπ., είναι ειδικές περιπτώσεις με τις δικές τους εθνολογικές ερμηνείες και τις συνακόλουθες ενδεδειγμένες πολιτικές, αλλά ένας φιλόσοφος θα πρέπει να σκέφτεται και πέρα από αυτές για να συνάγει συμπεράσματα καθολικά. Το ίδιο θα έπρεπε να κάνει και αυτός, λοιπόν.

Ενώ θα πυροβολούσε θα έπρεπε η σφαίρα του να μη στοχεύει μόνο τον Τούρκο στρατιώτη που του επιτίθεται, ούτε τον Ερντογάν που κρύβεται από πίσω του, αλλά να φτάσει μέχρι τέλους, στην πηγή του κακού.

- Γιατί μού ορμάει ο Τούρκος στρατιώτης;
- Διότι υπακούει στα κελεύσματα του εθνάρχη του Ερντογάν για μια «μεγάλη Τουρκία», όπως της εποχής των σουλτάνων.
- Γιατί ο Ερντογάν θέλει να κάνει την Τουρκία ισχυρό σουλτανάτο της περιοχής;
- Διότι θέλει να αναδειχθεί σε νέο σουλτάνο.
- Γιατί θέλει να αναδειχθεί σε σουλτάνο; (Για να έχει χαρέμι; Όχι. Για να χτίζει παλάτια; Χμ, μπορεί, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Για να έχει πλούτη; Ναι, αλλά δεν αρκεί. Τότε γιατί; )
- Για να νιώθει «μέγας».
- Γιατί θέλει να νιώθει «μέγας»;
- Για να μείνει στην Ιστορία (την τούρκικη, τουλάχιστον, όπως αυτός την αντιλαμβάνεται, σουλτανικά).
- Γιατί θέλει να μείνει στην Ιστορία;
- Για να μνημονεύεται εις τους αιώνας (της Τουρκίας).
- Γιατί θέλει να μνημονεύεται; 
- Για να υπάρχει και μετά θάνατον.
- Γιατί θέλει να υπάρχει μετά θάνατον αφού δεν θα υπάρχει τότε;
- Γιατί του είναι αφόρητη η αίσθηση της ανυπαρξίας.
- Γιατί του είναι αφόρητη;
- Διότι είναι για όλους αφόρητη.

Ώπα, εδώ είμαστε. Φτάσαμε στο πέρας της διερεύνησης με την ταυτολογία ( η ανυπαρξία είναι αφόρητη γιατί είναι αφόρητη) και με την καθολικότητα (είναι αφόρητη για όλους). Μήπως αγγίξαμε την πηγή του καθολικού κακού (και όχι μόνο του «ερντογανικού»); Μήπως το κακό γενικά οφείλεται στον τρόμο της ανυπαρξίας;

- Γιατί όμως μπροστά στον τρόμο της ανυπαρξίας  φτάνει κάποιος να σκοτώσει για να υπάρξει ψευδαισθητικά και μετά θάνατον;
- Διότι προτιμά την ψευδαίσθηση της αιωνιότητάς του από την αποδοχή του αναπόφευκτου θανάτου του.
- Πρόκειται δηλαδή για υπεκφυγή;  
- Έτσι φαίνεται.  
- Έχουμε δηλαδή κάποιον που προκειμένου να υπεκφύγει του θανάτου του «σκορπάει τον θάνατο»;
- Μάλλον.
- Πώς διορθώνεται αυτή η διαστροφή;
- Με την αντιστροφή της. Να  αφήσουμε τις μετά θάνατον ψευδαισθήσεις και να «σκορπάμε τη ζωή» (αντί για τον θάνατο).

Με αυτές τις σκέψεις ο Κούρδος φιλόσοφος θα σημάδευε τον επιτιθέμενο για να τον εξουδετερώσει. Αν ήταν εύστοχος, η σφαίρα του θα σκότωνε τον εχθρό (για να μην τον σκοτώσει αυτός), αλλά θα το έκανε φιλοσοφημένα. Χωρίς εμπάθεια, αλλά με αποστασιοποίηση. Υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά όταν αναγκάζεσαι να σκοτώσεις (ευρισκόμενος εν αμύνει) για να υπερασπιστείς τη ζωή γενικά και όχι μόνο τη δική σου.

Αν έβγαινε ζωντανός ο φιλόσοφος θα διέδιδε τις σκέψεις του, καλώντας όλους - και τους Τούρκους – στην περαιτέρω διερεύνηση των συμπερασμάτων του, για μια από κοινού διεκδίκηση της ζωής. Δεν θα αντεπιτίθετο στους Τούρκους και δεν θα ζητούσε τον αφανισμό τους από αντεκδίκηση. Αυτό θα έκανε τη σφαίρα του διαφορετική.

Μια φιλοσοφημένη σφαίρα πρέπει να διαφέρει ποιοτικά από μια αφιλοσόφητη, όσο κι αν ποσοτικά κάνουν το ίδιο πράγμα ως πυρομαχικά. Αν δεν εισάγει κάποια ποιοτική διαφορά, τότε η φιλοσοφία δεν παίζει κανένα ρόλο στα πράγματα και είναι περιττή. Για να παίζει το ρόλο της η φιλοσοφία ως γενική θεωρία, θα πρέπει να υπεισέρχεται σε όλα τα επιμέρους, ως μέρη του όλου. Θα πρέπει να επηρεάζει ακόμη και τον τρόπο που η σφαίρα του Κούρδου φιλόσοφου θα εκτοξευτεί στον επιτιθέμενο Τούρκο στρατιώτη. Εκτός αν είναι και αυτός φιλόσοφος. Όμως σε αυτήν την περίπτωση, δεν θα βρισκόταν εκεί και δεν θα πυροβολούσε δολοφονικά, για να ικανοποιήσει ψευδαισθήσεις μεγαλείου του σουλτάνου του, της Τουρκίας του και τις δικές του.

No comments:

Post a Comment